شپش سر، نوعی انگل است که باعث آلودگی در سر انسان می شود اما برخلاف تصور رایج بین مردم، شپش ها بال ندارند و امکان پرواز کردن، پریدن و یا پرش نیز ندارند.
بررسی مشخصات ظاهری شپش
بدن شپش ها از سه قسمت تشکیل شده و عبارتند از:
سر، سینه، شکم
سر شامل دو چشم ساده و یک جفت شاخک پنج بندی و اندام دهانی از نوع گزنده _ مکنده خون است. قسمت سینه از سه قسمت تشکیل شده و این ۳ بند در شپش ها یکی شده و قطعه واحدی را به وجود آورده اند. به هر بند سینه یک جفت پا متصل است که هر کدام دارای پنج بند است.
پاهای شپش جزء مهم ترین قسمت های بدن آن ها محسوب می شود. زیرا ساختار خاص و قلاب دار پای شپش ها است که باعث می شود آن ها محکم به انواع ساقه مو بچسبند.
در سینه یک جفت منفذ تنفسی نیز دیده می شود.
قسمت شکمی شپش نیز 7 قطعه دارد که منافذ تنفسی شپش در بند اول تا ششم آن جای گرفته اند. برای تشخیص جنسیت شپش نیز از قسمت آخر بدن شپش ها استفاده می شود.
شپش ها چگونه از یک میزبان به میزبان دیگر منتقل می شوند؟
همانطور که گفته شد شپش ها بال ندارند! پس امکان پریدن از موهای یک میزبان به میزبان دیگر برای آن ها فراهم نیست. آن ها فقط بسیار سریع راه می روند. پس هنگامی که دو فرد بسیار نزدیک می شوند، امکان انتقال شپش نیز افزایش می یابد.
همچنین شپش ها ممکن است از طریق وسایلی همچون وسایل زیر، انتقال پیدا کنند.
کلاه، شال، هدفون، روسری، گیره سر، شانه
به طور کلی بسته به فاکتورهای مختلف نرخ آلودگی متفاوت خواهد بود. در این مطلب به طور کامل به بررسی عامل های مهم در ابتلا به شپش و انتقال آن به سایر افراد خواهیم پرداخت.
با علل و خطرات شپش سر آشنا شوید!
بر خلاف تصور رایجی که بین عموم مردم هست، شپش سر توانایی پرواز کردن، پریدن و یا پرش کردن ندارد بنابراین منتقل شدن شپش سر از طریق رد و بدل کردن وسایلی مثل کلاه، برس مو و کلاه ایمنی به دیگران وجود خواهد داشت.
یک نکته مهم در مورد ابتلا به شپش این است که رعایت بهداشت شخصی یا عدم رعایت آن ارتباطی با ابتلا به شپش سر ندارد.
نتایج تحقیقات انجام شده در سراسر دنیا نشان می دهد که مهم ترین عامل انتقال شپش سر از طریق تماس مستقیم سر با سر است که این نتایج توسط تعداد زیادی از دانشمندان و پژوهشگران فعال در این حوزه، تأیید گردیده است.
برخی مسائل در شیوع و گسترش شپش مهم هستند. در ادامه به بررسی مهم ترین آن ها خواهیم پرداخت.
عوامل خطر شپش سر عبارتند از:
سن
کودکان بین سنین 3 تا 11 سال بیشتر از همه در معرض گرفتن شپش سر هستند. زیرا در این سنین، بچه ها بیشتر در تماس با یکدیگر هستند. آن ها در میانه بسیاری از فعالیت هایشان، سرهایشان بسیار به هم نزدیک است. هنگام تماشای فیلم از یک موبایل یا تبلت، بازی کردن، بغل کردن همدیگر و .... لذا احتمال اینکه در این سنین، شپش سر از بچه ای به بچه دیگر منتقل شود خیلی بیشتر از سایر گروه های سنی بچه ها و بزرگسالان است.
با این تفاسیر شاهد هستیم که میزان انتقال و شیوع شپش، با ورود بچه های با سنین بالاتر از 11 سال و با ورود به مدارس راهنمایی به شدت کاهش پیدا می کند. بچه ها در سنین مهد کودک و دبستان به عنوان عوامل خطر جدی ابتلا به شپش سر محسوب می شوند.
مجاورت
اگر با شخصی که مشکل شدید شپش سر دارد زندگی می کنید، احتمال اینکه شما هم آلوده شوید افزایش می یابد و ارتباطی هم با سن فرد ندارد به نحوی که اگر یکی از اعضای خانواده چنین مشکلی داشته باشد کل اعضای خانواده باید بررسی شوند. این موضوع برای کنترل شپش در مدارس از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در این مواقع باید تمام لباس ها، روتختی و روبالشی فرد مبتلا به شپش، به صورت جداگانه شسته شوند. همچنین می توان از سمومی که برای دفع شپش از محیط فرموله و تهیه شده اند استفاده کرد. شپش هایی که در موهای فرد مبتلا وجود دارند، ممکن است روی مبلمان و صندلی ها نیز افتاده باشند و منتظر میزبان بعدی بمانند.
جنسیت
آمار افراد مبتلا به شپش نشان می دهد که احتمال ابتلا به شپش در دختران نسبت به پسران 2 تا 4 برابر بیشتر است. محققان برای این آمار دو دلیل، تصور می کنند.
- بلند بودن موی دختران نسبت به پسران
- بیشتر در مجاورت نزدیک قرار گرفتن دختران نسبت به پسران
بیشتر دختران موهای بلندی دارند. به این ترتیب شپش ها، راحت تر می توانند به آن متصل شده و خود را به پوست سر برسانند تا شروع به تخم گذاری کرده و به این شکل ابتلا به شپش، صورت می پذیرد.
دخترها روابط دوستانه و نزدیک بیشتری در دوستی های خود دارند. مهم ترین دلیل انتقال شپش از فردی به فرد دیگر، تماس سر با سر است که این اتفاق بیشتر در روابط دختران دیده می شود تا پسران.
نوع و جنس مو
طبق گزارش های انجام شده، آلودگی شپش سر در کودکانی که دارای موهای ضخیم تر و مجعد تری هستند نسبت به سایر افراد با موهای نازک و صاف به مراتب کمتر است. تصور بر این است که دلیل چنین یافته ای به توانایی شپش ها برای گرفتن و متصل شدن به انواع موها بر می گردد. با این حال این موضوع اثر زیادی در میزان ابتلا و یا عدم ابتلا به شپش ندارد.
توصیه هایی برای عدم ابتلا به شپش
با وجود بررسی تمام عواملی که می توانند در افزایش احتمال ابتلا به شپش موثر باشند، اما باز هم باید تأکید کرد که هر فردی می تواند با قرار گرفتن در محیطی که فرد مبتلا به شپش در آن وجود دارد، گرفتار شپش شود. اینکه فردی تصور کند اگر جزو هیچ یک از موارد بالا نباشد، از ابتلا به شپش مصون است، سخت در اشتباه خواهد بود.
برای در امان از شپش فقط کافیست برخی از موارد را همیشه رعایت کنید.
- در مجاورت بسیار نزدیک با سایر افراد به ویژه افرادی که نمی شناسید، خودداری کنید.
- آیتم هایی نظیر: شال، روسری، کلاه، کلاه ایمنی، هدفون و به ویژه شانه، کاملاً شخصی هستند پس بهتر است آن ها را با هیچ کس به اشتراک نگذارید.
- هر چند وقت یکبار، موهای خود را بررسی کنید.
- در صورت ابتلا به شپش، از هر روشی برای درمان شپش استفاده نکنید.
بهترین روش خلاصی از این انگل های خونخوار انسانی، استفاده از شامپوهای مخصوص ضد شپش است. این شامپوها در کمترین زمان ممکن نسبت به روش های خانگی، شما را از شر شپش ها و تخم های شپش خلاص خواهد کرد.
خرید شامپوی شپش کش
