شپش ها موجودات مزاحمی هستند که روی پوست سر زندگی می کنند. اکثر آنها برای سلامت عمومی بی خطرند. اما آنها می توانند باعث گزیدگی هایی شوند که گاه اذیت کننده می باشند.
شپش ها چند نوع هستند؟
در مجموع دو نوع شپش وجود دارد:
1. شپش های جونده که از پوست و ضایعات پوست تغذیه می کنند.
2. شپش های مکنده که از خون تغذیه می کنند.
فقط شپش های مکنده، روی بدن انسان زندگی می کنند. آن ها به انواع شپش سر، شپش تناسلی و شپش بدن تقسیم می شوند.
در این مقاله می آموزید که چطور شپش را از روی ظاهر و محل تغذیه آن روی بدن، شناسایی کنید. همچنین تفاوت های بین گزش شپش و ساس را توضیح می دهیم.
شناسایی شپش سر:
شپش های سر حشرات کوچک و خاکستری رنگ هستند. اندازه این موجودات 2 تا 3 میلیمتر می باشد. آنها روی پوست سر زندگی و از خون انسان ها تغذیه می کنند. شپش ها در انتهای ساقه مو و نزدیک پوست سر، تخم می گذارند.
تخم شپش سر معمولاً به نام نیت شناخته می شود. تخم های شپش، کوچک و نیمه شفاف هستند. پوسته تخم خالی، سفید رنگ است و می تواند تا 6 ماه به موها بچسبد. آنها را به احتمال زیاد در پشت گردن و گوش ها پیدا می کنید.
شپش سر:
* بیماری را منتقل نمی کند، اما محل گزش آنها می تواند میزبان را در معرض عفونت ثانویه قرار دهد.
* روزانه حدوداً 6 تخم می گذارند.
* از طریق تماس سر با سر و یا اشیایی مثل شانه، پوشش سر، حوله و بالش که به صورت مشترک استفاده شوند منتقل می شوند.
درمان شپش سر:
مردم می توانند از روش های ذیل برای درمان شپش سر استفاده کنند:
دارو
مردم ممکن است شپش سر را با استفاده از مواد شیمیایی به نام شپش کش از بین ببرند. شپش کش ها مواد فعالی هستند که در شامپوها و لوسیون ها وجود دارند.
بعضی از شپش کش های متداول شامل موارد زیر می شوند:
- شامپو دفینوترین: که تا به امروز بهترین روش قطعی برای درمان شپش سر می باشد. این شامپو علاوه بر شپش های بالغ، نوزاد و تخم شپش ها را نیز از بین می برد. شامپوی دفع شپش و تخم شپش دفینوترین، مطمئن ترین راه برای درمان سریع شپش در کودکان و بزرگسالان می باشد.
- پرمترین و یا سایر ترکیبات ارگانیکی که پیرترین نامیده می شوند: روش اثر آنها از طریق حمله به سیستم عصبی شپش است. آنها بدون نسخه در دسترس هستند و به عنوان خط مقدم درمان علیه شپش سر شناخته می شوند. اگر چه در سال های اخیر بعضی شپش ها نسبت به این روش درمانی مقاوم شده اند.
- اسپینوساد: این یکی از حشره کش های طبیعی یافته شده در باکتری ها است. اسپینوساد، ماده فعالی است که در لوسیون تجویز شده Natroba که برای کودکان 4 سال به بالا مناسب است، وجود دارد.
- ایورمکتین: این ماده به عنوان داروی تجویز شده موضعی و با برند تجاری Sklice موجود است.
متأسفانه بیشتر شپش کش ها فقط شپش های بالغ زنده را می کشند. اما ایورمکتین می تواند نوزاد شپش ها را نیز بکشد.
آزمایشی در سال 2012، تأثیر لوسیون های حاوی 0.5 درصد ایورمکتین را روی تخم شپش ها بررسی نمود. نتایج این آزمایش نشان می دهد که یکبار استفاده از این محصول، حتی بدون شانه زدن، بسیار مؤثر بوده است.
شانه زدن
ممکن است بعضی از شامپو ها و لوسیون ها نیت ها را نکشند. یعنی فرد باید بعد از استفاده از این شامپوها و لوسیون ها، از شانه ضد شپش استفاده کند. شانه زدن به جداسازی تخم شپش ها کمک می کند.
حتی با ترکیب این روش ها، بعید است که تمامی تخم های شپش، پس از اولین استفاده از بین بروند.
فرد باید بعد از 7 تا 9 روز، بسته به نوع دارو، دوباره این مواد شیمیایی را استفاده و موها را شانه کند.
روش های طبیعی
بعضی حشره کش ها شامل مواد سمی هستند که ممکن است مضر باشند. بنابراین برخی از افراد ممکن است که روش های خانگی را برای درمان شپش سر ترجیح دهند. استفاده از روغن درخت چای و یا بهارنارنج دو مورد از مواد طبیعی برای درمان شپش سر می باشد.
یک پژوهش در این باره در سال 2012 انجام گرفت. تأثیر روغن درخت چای و بهارنارنج روی کشتن شپش ها و تخم آنها در محیط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. روغن درخت چای با غلظت 1 درصد توانست در طی 30 دقیقه تمام شپش ها را بکشد. همان غلظت از بهارنارنج توانست از هچ شدن نیمی از تخم ها بعد از چهار روز جلوگیری کند.
طبق این آزمایش، ترکیب یک پیمانه روغن درخت چای با غلظت 0.5 درصد و دو پیمانه بهارنارنج با غلظت یک درصد، می تواند تا حدودی در کشتن شپش ها و تخم آنها موثر باشد.
اگرچه محققان هنوز شواهدی مبنی بر ذرمان مؤثر و بی خطر شپش توسط این روغن ها در بزرگسالان و به ویژه کودکان ارائه نداده اند.
پیشگیری از شپش سر
می توان با پیشگیری از تماس سر به سر، از ابتلا به شپش سر پیشگیری کرد. پزشکان نیز توصیه میکنند که افراد، به ویژه کودکان از به اشتراک گذاشتن شانه، کلاه، روسری و بالش خودداری کنند.
شپش تناسلی
شپش تناسلی، نواحی تناسلی را آلوده می کند. آنها ممکن است در موهای زیر بغل یا صورت نیز باقی بمانند. اندازه آن حدوداً 1.1 تا 1.8 میلیمتر بوده و از شپش سر و یا بدن نیز کوچکتر هستند.
شپش های تناسلی از طریق ارتباط جنسی منتقل می شوند. احتمال کمی دارد که فرد با استفاده از حوله، پتو و یا لباس مشترک به آن آلوده شود.
علائم و نشانه های شپش تناسلی عبارتند از:
- خارش در نواحی تناسلی یا مقعد که ممکن است هنگام شب تشدید شود.
- نقاط آبی کمرنگ در نزدیکی محل گزیدگی
- فضولات شپش که شبیه پودر قهوه ای تیره رنگی هستند و روی پوست یا لباس زیر دیده می شوند.
- تب پایین
- خارش
درمان شپش تناسلی
می توانید از روش های زیر برای درمان شپش تناسلی استفاده کنید:
پاکسازی خانه
حولهها ملحفه ها و لباس ها را با آب داغ بشویید و در دمای بالا در خشک کن خشک نمایید.
لباس ها و لوازم غیر قابل شستشو را نیز در کیسه های عایق هوا، به مدت چند روز نگهداری کنید.
لوسیون های پرمترین
لوسیون های شپش کش ویژه درمان شپش تناسلی را می توانید به صورت آزاد و بدون نسخه خریداری کنید.
اگرچه خانم های باردار و یا شیرده، باید قبل از استفاده از این محصولات برای جلوگیری از مسمومیت دارویی با پزشک و یا دکتر داروساز مشورت کنند.
شپش تناسلی مزمن باید با دارو های قویتری که پزشک تجویز می کند درمان شوند.
شپش بدن
شپش بدن بین 2.3 تا 3.6 میلیمتر طول دارد و به رنگ طوسی یا برنزی است. آنها در ملحفه و لباس ها زندگی می کنند و چندین بار در روز برای تغذیه روی پوست می آیند.
این شپش ها نقاطی از بدن را می گزند که در آن نواحی، لباس با پوست در تماس است. این مناطق شامل گردن، شانه ها، زیر بغل، دور کمر و کشاله ران می شوند.
افرادی که دچار شپش بدن می شوند ممکن است درصورت حساسیت داشتن به گزیدگی دچار خارش شدید شوند. همچنین ممکن است پوست طی دوره آلودگی به شپش ها، تیره و یا ضخیم شود.
شپش بدن:
* معمولاً از طریق ارتباط نزدیک با افراد مبتلا منتقل می شوند.
* در مناطق پرجمعیت و با سطح بهداشت پایین شایع تر هستند.
* می توانند ناقل بیماری های باکتریایی باشند؛ مثل تیفوس، تب راجعه، و تب خندق. البته این شرایط نادر است و در مکان هایی با فقر شدید اتفاق می افتد.
درمان شپش بدن:
مردم می توانند از روش های زیر برای درمان شپش بدن استفاده کنند:
پاکسازی خانه
تمام لباس ها، ملحفه ها و حوله ها را در آب داغ و صابون بشویید. سپس آنها را در ماشین خشک کن با درجه حرارت بالا خشک نمایید.
بهتر است محصولات شپش کش را روی مبلمان اسپری کنید. با این روش تخم های نهفته در تار و پود پارچه و درز ها از بین می روند.
شپش کش ها
اگر با پاکسازی خانه و تقویت بهداشت، شپش بدن برطرف نشد، درمان با شپش کش ضروری است.
شپش یا ساس؟
وقتی که فردی روی بدن خود جای گزیدگی پیدا می کند، تشخیص اینکه جای گزش ساس است یا شپش بدن، مشکل است. ساس ها نیز از خون انسان تغذیه می کنند.
- شپش ها در محیط های پر جمعیت و غیر بهداشتی وجود دارند. اما ساس به ندرت نشان از عدم تمیزی و عدم رعایت بهداشت فردی دارد.
- ساس ها از طریق چمدان، رختخواب های مشترک و مبلمان دست دوم وارد خانه می شوند.
- ساس هاحدوداً بین 1 تا 7 میلیمتر طول دارند و از شپش ها بزرگترند. آلودگی ساس ها بویی مثل بوی بادام ایجاد می کند. فرد ممکن است روی رختخواب، پوسته های خارجی ریخته شده آنها را نیز ببینند.
- شپش بدن در طول روز، اما ساس ها شب ها هنگامی که میزبان در محل آلودگی به خواب می رود می گزند.
- به دلیل اینکه ساس ها محیط های تاریک را ترجیح می دهند، سخت است که بدون چراغ قوه آنها را ببینیم.
- گزیدگی ساس شبیه یک خط یا مجموعه ای از سه نقطه ی قرمز یا بیشتر است و در افرادی که به بزاق این حشره حساسیت دارند خارش ایجاد می کند.
درمان ساس:
می توانید از روش های زیر برای درمان ساس استفاده کنید:
پاکسازی خانه
بسیار مهم است که لباس ها، ملحفه ها و پارچه های آلوده را با آب داغ بشویید و خشک کنید. با یک برس سفت، درز تشک ها را قبل از جارو برقی کشیدن خوب تمیز کنید تا تخم ساس را پاکسازی کنید.
روکش های مخصوصی برای تشک ها در دسترس هستند که می توانند از ورود و یا فرار ساس ها جلوگیری کنند. باید اطراف تخت را جاروبرقی کشیده و تمیز کنید.
شپش بدن می تواند ناقل بیماری باشد، اما سایر انواع شپش ها خطرناک نیستند. شناسایی صحیح برای اجرای مناسب ترین درمان ضروری است.
اگر فرد علت گزیدگی ها را تشخیص نمی دهد، باید برای تشخیص، با پزشک مشورت کند.
خرید شامپوی شپش کش
نحوه خرید سم شپش را در این صفحه میتوانید مطالعه کنید